Doğum süreci her kadın için en güzel yaşam deneyimidir. Bebeği taşımaktan nihayet bebeğinizi kucağınıza almaya kadar, kendi başına bir yolculuktur. Doğum süreci çok kolayı değildir ve çok fazla sabır ve güçlü olmayı gerektirir.
Bu uzun ve karmaşık doğum süreci inişler ve çıkışlarla doludur. Herhangi bir komplikasyonun olgun bir şekilde ve profesyonel yardımla ele alınması gerekir. Bu nedenle, sadece annenin değil, yakınlarının da ne bekleyeceklerini, bununla nasıl başa çıkacaklarını ve anneye nasıl yardımcı olabileceklerini bilmesi önemlidir.
Doğumun aşamaları vardır ve doğum aşamalarını önceden bilmeniz gerekir. İyi bilgilendirilmiş bir anne, her türlü beklenmedik durumla başa çıkmaya her zaman hazırdır ve tüm süreci çok az zorlukla atlatır.
İşte doğuma yol açan doğum evrelerinin ve normal doğum evreleriyle nasıl başa çıkabileceğinizin bir dökümü:
Normal Doğum Süreci ve Doğum Aşamaları
Doğumun İlk aşaması
Doğumun birinci evresi doğumun en uzun evresidir ve birçok alt evreyi de içerir. Doğumun ilk aşaması, doğumun başladığının farkına vardığınız ve vücudunuzun sayısız farklı fiziksel değişimden geçmeye başladığı zamandır.
1. Erken Doğum Aşaması
Erken doğum aşaması temel olarak vücudunuzun kendisini doğum için hazırladığı aşamadır. Doğumun erken evrelerinin belirtileri oldukça belirgindir ve doğumun ilk evresidir. Serviks incelmeye, kısalmaya ve daha geri bir konumdan daha ileri bir konuma, doğum kanalına doğru hareket etmeye başlar.
2. Gizli Aşama
Gizli aşamada, kasılmalar genellikle kişiden kişiye değişir ve 15-20 dakika arayla olur. Rahim ağzı açılmaya başlar ve 3 cm genişliğe ulaşır. Bu aşamadaki kasılmalar, adet döneminizdeki bir kramp gibi genellikle hafiftir ve aynı zamanda baş edilebilir düzeydedir. Aceleyle hastaneye gitmek veya acele etmek gerekli değildir çünkü bu aşama bir başlangıç değildir, sadece yaklaşan doğum süreci için bir gösterge görevi görür. Kolayca halledilebilir. Ancak bu aynı zamanda daha zorlu aşamalara hazırlanmanız gerektiğinin de bir işaretidir.
A) Gizli Aşamada Ne Yapmalı?
- Kendinizi sakin tutun. Müzik dinleyin veya sosyal medyada takılın. Size ne iyi geliyorsa onu yapın.
- Evin etrafında bazı temel işleri yaparak veya kaslarınızın gerilmemesi için herhangi bir hafif egzersiz yaparak kendinizi aktif tutun. Uzuvlarınızın serbest hareket ettiğinden emin olun.
- Önünüzde çok önemli birkaç saat var, bu yüzden enerjinizi dikkatli kullanın. Lazım olacak.
- Bol bol su için ve mineral açısından zengin sıvılar alın.
B) Doğumun ilk aşaması ne kadar sürer?
Bu aşamanın süresinin haritasını çıkarmak zordur çünkü kadından kadına büyük farklılıklar gösterir. Her şey serviksinizin ne kadar genişlediğine ve her bir kasılmanın gücüne ve zaman aralığına bağlıdır. Bazı kadınlar için bu aşama çok uzun sürmez ve hızla aktif aşamaya geçerler. Öte yandan bazı kadınlar bir sonraki aşamaya geçmek için birkaç saat daha harcar ve ilk başta hafif kasılmalar yaşarlar. Ortalama olarak, erken doğum yaklaşık 8-12 saat sürer.
İlginizi Çekebilir
Bu aşamada ne olur?
- Rahim ağzının açılması 3 cm’ye kadar çıkacaktır.
- Kasılmalar arasındaki aralık 5 dakika ile 30 dakika arasında olabilir ve kasılmanın gücü zamanla yavaş yavaş artacaktır.
- Her kasılma yaklaşık 30 ila 45 saniye sürecektir.
- Kramplar (regl kramplarına benzer), belinizde ağrı ve ayrıca pelvik kaslarınızın gerginleştiğini hissedeceksiniz.
- Ufak da olsa su gelme ihtimali vardır, bu olursa paniğe kapılmayın.
C) Kasılmalar
- Her kasılma bir öncekinden daha güçlüdür
- Kasılmaların süresi de gittikçe artmaya başlar.
- Aralarındaki zaman farkı giderek azalır.
E) Bu aşamada ne yapılabilir?
Bu aşamada yalnız olmadığınızdan emin olmak için elinizden gelenin en iyisini yapın ve yanınızda size bu süreçte yardımcı olabilecek ve yol gösterecek güvenilir bir yol arkadaşınız olsun.
- Onlara kasılmaları nasıl zamanlayacaklarını öğretin.
- Seni sakinleştirmeleri gerektiğini on(lar)a önceden anlat.
- Bu kişi(ler) sizi destekleyecek ve size doğru şekilde yardımcı olacak kadar güvendiğiniz biri olmalıdır.
- Onlardan konuşarak veya hafif bir aktiviteyle dikkatinizi dağıtmalarını isteyin.
3. Aktif Doğum Aşaması
Aktif doğum aşaması doğum sürecinin tamamen başladığı ve vücudunuzun kendisini doğum yapmaya hazırladığı zamandır. Her şey hızlı bir hız artışı gösterir; kasılmalardan ağrıya ve genişlemeye kadar. Bu aşamada çok dikkatli olmalısınız.
A) Aktif Doğum Evresinde Yapılması Gerekenler
- Artık evinizin konfor alanından çıkıp hastaneye gitmeniz gerekiyor çünkü artık doğum yapma aşamasına yaklaştınız.
- Sizinle ilgilenebilecek ve gerekli olan her şeyi taşıyabilecek biriyle birlikte olduğunuzdan emin olun.
- Panik yapmayın ve sakin bir ruh halinde kalmaya çalışın. Bu, ağrı ve fiziksel semptomlarla başa çıkmada büyük ölçüde yardımcı olacaktır.
- Herhangi bir sinir gerginliğini önlemek ve duyularınızı uyanık tutmak için rahatlatıcı nefes alma tekniklerinden yararlanın.
- Epidural alıp almayacağınıza karar verin ve vücudunuzu yaşayacağınız daha acı verici kasılmalara hazırlayın.
- Mümkün olduğu kadar fiziksel olarak aktif kalmaya çalışın ama kendinizi zorlamayın.
B) Aktif doğum aşaması ne kadar sürer?
Doğumun bu aşaması daha acı vericidir ancak süresi biraz daha kısadır. Aktif doğum, fiziksel duruma ve diğer birçok faktöre bağlı olarak genellikle 3-6 saat arasında sürer. Aktif doğum aşaması bu zaman çizelgesini aşarsa, yavaş doğum geçiriyor olabileceğiniz için doktorunuzla iletişime geçmeniz ve yardım almanız gerekir.
- Açılma yavaş yavaş 3 cm’den hedeflenen 10 cm genişliğe çıkacaktır.
- Kasılmaların süresi uzar, kasılmalar arasındaki zaman aralığı kısalır.
- Ağrı artacak ve dayanması zorlaşacaktır, bu nedenle bununla başa çıkmak için bir epidural önerilir.
- Endişeli hissedebilir ve nefes darlığı çekebilirsiniz, bu nedenle sakin kalmak ve nefes egzersizleri çok önemlidir.
C) Aktif Doğumla Başa Çıkmak İçin İpuçları
Doğum sürecinde size yardım ve destek için yanınızda olan kişi(ler);
- Sizinle konuşun ve sizi olabildiğince sakin tutmaya çalışsın.
- Size su, buz parçaları veya ihtiyaç duyabileceğiniz başka herhangi bir şey versin.
- Size manevi destek ve cesaret versin.
- Size bir battaniye, yumuşak bir yastık ve kasılmalar sırasında sizi fiziksel olarak desteklesin.
- Doktor ve hemşirelerle iletişimde kalsın.
4. Doğuma geçiş dönemi
Bu, doğumun Birinci ve İkinci aşamaları arasındaki köprü aşamasıdır. Vücut neredeyse tamamen doğum yapmaya hazırdır ve genişleme önemli ölçüde artar. Bu çok önemli bir aşama çünkü annenin zihinsel olarak hazırlanması gerekiyor ve başa çıkması gereken çok fazla fiziksel acı var.
A) Geçiş Aşamasında Yapılması Gerekenler
- Epidural ile ağrınız biraz daha azalacak ve kasılmalar sizi eskisi kadar rahatsız etmeyecektir. Bununla birlikte, epidural olmadan doğum yapmayı seçerseniz, kasılmalarla başa çıkmak için tamamen hazırlıklı olmanız gerekir.
- Tercihinize bağlı olarak, ağrıyı dindirmek için sırtınıza ve alnınıza soğuk veya ılık bir bez koyabilirsiniz.
- Vücudunuzun herhangi bir yerinde çok fazla baskı hissediyorsanız pozisyonunuzu değiştirin. Doktor, hangi pozisyonları almanın güvenli olduğu konusunda size rehberlik edebilir.
- Hafif bir masaj, stresi azaltmanıza ve sakin kalmanıza da yardımcı olabilir.
- Alabileceğiniz tüm desteği kullanabileceğiniz için destek görevlinizden yanınızda kalmasını isteyin.
B) Doğuma geçiş dönemi ne kadar sürer?
- Bu aşama yine annenin fiziksel durumuna göre birkaç dakika ya da birkaç saat sürebilir. Süre tahmin edilemez ve kişiden kişiye değişir.
- Serviks 8 ila 10 cm arasında genişleyerek sizi doğum yapmaya yeterince hazırlayacaktır.
- Kasılmalar arasında çok az boşluk olacak veya hiç olmayacak, bu nedenle ağrı artıyor ve mümkün olduğunca sakin kalmanız gerekecek.
- Herhangi bir mide bulantısı, rahatsızlık, gaz boşalması veya baş ağrısı hissetmek çok normaldir ve buna hazırlıklı olmalısınız.
C) Doğuma geçiş aşamasında ne yapılabilir?
Bunun en acı verici aşama olabileceğini unutmayın, ancak aynı zamanda genellikle en kısa olanıdır. Bu yüzden başınızı dik tutun, sakinleşin, iyi nefes alın ve karşınızdaki kişinin desteğini alın.
Doğumun 2. Aşaması
Serviksiniz tamamen açılacağı ve doğum süreci başlayacağı için doğumun normal aşamalarının önemli aşamasıdır. Doktor sizden bebeğin dışarı itilmesini sağlamanız için ıkınmanızı isteyecektir, her seferinde dikkatli bir ıkınma yapın. BU aşamada ağrı ile başa çıkmak zor olabilir.
Rahminiz kasılmaya başlayacak. Bu aşama, aktif doğumla karşılaştırıldığında nispeten daha az ağrılıdır çünkü kasılmalar daha seyrek hale gelir ve vücut iyice kayganlaşır. Kan ve sıvı akıntısı olabilir, ancak bunun için endişelenmemeli ve enerjinizi pelvisinize yönlendirmeye odaklanmalısınız.
İkinci Aşama Ne Kadar Sürer?
Doğumun 2. aşaması birkaç dakikadan birkaç saate kadar sürebilir. İlk kez doğum yapıyorsanız, muhtemelen süreç daha uzun sürecektir. Ancak daha önce doğal yolla doğum yaptıysanız vücudunuz bu duruma daha hızlı uyum sağlayacak ve hatta kayganlaşma daha fazla olacaktır. Doktor/hemşirelerden yardım alarak bebeği dışarı itmeyi daha kolay ve çabuk yapacak en rahat pozisyonu almalısınız. Bu ne kadar zor olursa olsun, kendinize pes etmemenizi ve zorlamaya devam etmenizi söylemelisiniz çünkü bebeğiniz neredeyse gelmek üzere!
Doğumun 3. Aşaması
Bu aşamada bebeğinizi başarıyla dünyaya getirdiniz ve tüm yolculuğun en zor kısmı bitti. Nefes alışınız yavaş yavaş normalleşmeye başlar ve vücudunuzun titremesi de bir ölçüde azalır. Ancak, sürecin henüz bitmediğini ve zarın vücuttan atılması gereken “Plasenta” adı verilen bir parçası olduğunu unutmamalısınız. Ayrıca vücuttan önemli miktarda kanlı akıntı olacaktır. Ancak, bu iyi bir şey ve paniğe kapılmamalı veya endişelenmemelisiniz. Doğumun üçüncü aşamasının bir profesyonel tarafından aktif yönetimi önemlidir.
Doğumun Üçüncü Aşaması ne kadar sürer?
Doğumun 3. aşaması, bebeğiniz doğduktan sonra 5 ila 15 dakika sürer ve muhtemelen doğum aşamalarının en kısa olanıdır. Rahminiz daha sonra kasılmaya başlayacak ve plasenta dışarı doğru itilecektir. Bu sürece “doğum sonrası” denir.
Doktor, zarın hiçbir kısmının geride kalmamasını ve plasentanın soyulmasından salınan kanın da dışarı atılmasını ve geride kalmamasını sağlayacaktır. Bu süreci yapay olarak başlatma ve daha hızlı hale getirme seçeneği olsa da, bazı anneler vücut gerçekten gerektirmedikçe bunun doğal olarak gerçekleşmesini tercih eder.
Doğumun Dördüncü Aşaması
Bebeğinizi kucağınıza aldıktan ve o önemli tensel teması kurduktan sonra, bebeğiniz temizlenmek ve gözlem altında tutulmak üzere götürülecektir. Bu, önemli bir aşamaya odaklanmanız gereken zamandır: İyileşme. Bu hamilelik doğumunun son aşamasıdır.
Vücudunuzun çok yorucu ve meşakkatli bir deneyimden geçtiğini ve mümkün olduğunca dinlenmeye ihtiyacı olduğunu hatırlamanız gerekir. Doktorunuz kan kaybınızın telafi edilmesini sağlayacak ve ayrıca vücut sıvılarınızı yenilemek için hormon ve glikoz serumları alacaksınız. Bu, tamamen hızlı bir iyileşmeye doğru ilerlemenize yardımcı olur.
Kendinizi aşırı derecede yorgun ve zayıf hissediyorsanız, bu tamamen normaldir. Artık yolculuğun zor kısmı bittiğine göre, yeni doğan bebeğinizle ilgilenebilmek için daha güçlü ve daha sağlıklı olmaya odaklanmanız gerekiyor.
Doğumdan Sonra Ne Olur?
Doğumdan sonra annenin görevleri daha yeni başlamıştır. Hemşireniz önce rahminizin iyileşmeye başladığından ve endişelenecek bir komplikasyon olmadığından emin olacaktır. Rahmin eski haline dönmesi gerekir, aksi takdirde kanamanın kötüleşmesi ve başka komplikasyonlara yol açması riski vardır.
Bir sonraki en önemli aşama emzirmedir. Annenin beslenmesi, yenidoğanın güçlenmek için emebileceği besinlerle dolu olduğundan, bu bebek için çok önemlidir. Unutmayın, bebeğiniz de güvenli sığınağından yabancı bir ortama taşınmıştır, bu nedenle bebeğinizi cildinize yakın tutmanız bebeği rahatlatır ve ikinizin arasındaki ilişkiyi tanımasına yardımcı olur. Bazı anneler bebeklerini formül sütle beslemeyi tercih edip emzirmeyi bıraksalar da, anne sütünün en güvenli ve en besleyici süt olduğu bilinen bir gerçektir.
Doğumdan bir veya iki gün sonrasına kadar hafif kasılmaların yaşanması çok normaldir, çünkü vücut hala uyum sağlar ve normal durumuna dönmeye çalışır. Ancak, acı oldukça katlanılabilir olacaktır ve odak noktanız bebeğinize yakınlaşmaya odaklanmalıdır. Doktorun sizi iyice kontrol ettiğinden ve endişelenecek bir iç yaralanma olmadığından emin olun.
Doğum yapma süreci uzun görünebilir ama aynı zamanda harika bir süreçtir. Bir kadının vücudu, bu dünyaya yeni bir hayat getirmek için sadece birkaç saat içinde pek çok değişiklik geçirir. Bir kadının başlangıçta katlandığı mücadeleler kısa sürede unutulur çünkü anne çocuğuna ilk baktığında buna değdiğini anlar.
Görseller: FreePik