Plasenta Previa Nedir?

Plasenta previa, gebelik sırasında plasentanın rahimin ağzını kısmen veya tamamen kapladığı bir durumu tanımlar. Bu, doğum sırasında plasentanın önce çıkmasına neden olabilir, bu da hem anne hem de bebek için riskler yaratabilir. Plasenta previa olan kadınlar doğum sırasında kanama riski taşır.

Plasenta previanın üç ana tipi vardır:

1. Tam Plasenta Previa: Plasenta, serviksin tamamını kaplar.
2. Kısmi Plasenta Previa: Plasenta, serviksin bir kısmını kaplar.
3. Düşük Yatan Plasenta: Plasenta, servikse yakın yer alır ama doğrudan üzerinde değildir.

Plasenta Previa Görülme Sıklığı

Plasenta previa, tüm gebeliklerin yaklaşık %0,5’inde görülür, ancak bu oran popülasyona ve değerlendirilen örneklem büyüklüğüne bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Yani, her 200 gebelikten yaklaşık birinde plasenta previa görülebilir. Ancak bu oran, bazı faktörlere bağlı olarak artabilir. Örneğin:

1. Daha önce sezaryen doğum yapmış kadınlar daha yüksek risk altındadır ve bu risk her sezaryen doğumla birlikte artmaktadır.
2. Daha önce rahim ameliyatı geçirmiş kadınlar (örneğin, myom ameliyatı) plasenta previa riski altında olabilir.
3. Çoğul gebelikler (ikizler, üçüzler vs.) riski artırabilir.
4. Daha önce plasenta previa tanısı almış kadınlar tekrar bu durumu yaşama olasılığı daha yüksektir.
5. Sigara kullanımı ve illicit uyuşturucu kullanımı (özellikle kokain) riski artırabilir.

Ancak, plasenta previa, birçok kadında belirgin bir risk faktörü olmaksızın da ortaya çıkabilir. Bu nedenle, gebelik sırasında ağrısız vaginal kanama yaşayan her kadın, doktoruna başvurmalı ve plasenta previanın olup olmadığını öğrenmek için bir ultrason incelemesi yapılmalıdır.

Plasenta Previanın belirtileri nelerdir?

Plasenta previa, bazen belirti göstermeyebilir ve genellikle rutin ultrason muayenesi sırasında tesadüfen tespit edilebilir. Ancak, en yaygın ve tanımlayıcı belirtisi aşağıda sıralanmıştır:

1. Ağrısız Vajinal Kanama: Plasenta previanın en yaygın belirtisi ikinci veya üçüncü trimesterde ağrısız parlak kırmızı vajinal kanamadır. Kanama hafiften şiddetliye değişebilir ve aniden başlayabilir.
2. Prematüritenin Belirtileri: Plasenta previa, erken doğumu tetikleyebilir, bu nedenle preterm doğumun diğer belirtileri de gözlenirse, plasenta previa şüphesi artabilir.
3. Bebek Pozisyon Anomalileri: Bebeğin rahim içindeki pozisyonu anormal olabilir. Örneğin, bebek pelvik (baş aşağı) pozisyonda olmaktan ziyade popo önce (makat) pozisyonda olabilir.

Belirtiler genellikle gebeliğin ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkar, özellikle üçüncü trimesterde daha belirgindir. Ancak, bazı kadınlarda herhangi bir belirti gözlenmeyebilir.

Herhangi bir vajinal kanama, özellikle de gebeliğin ilerleyen dönemlerinde meydana gelirse, acil tıbbi yardım almak önemlidir. Plasenta previa dışında, gebelik sırasında vajinal kanamanın diğer nedenleri de vardır ve bu nedenlerin her biri özel tıbbi değerlendirme ve tedavi gerektirebilir.

Plasenta Previa Görülme Olasılığını Artıran Durumlar

Plasenta previa gelişiminde birçok potansiyel risk faktörü bulunmaktadır. İşte bazı yaygın risk faktörleri:

İlginizi Çekebilir

Gebelikte Polen Alerjisi

Hamilelikte Göğüs Ucu Bakımı

Hamilelikte Tırnak Bakımı: 8 Püf Nokta

1. Önceki Plasenta Previa Geçmişi: Daha önce plasenta previa tanısı almış kadınların, tekrar bu durumu yaşama riski daha yüksektir.
2. Sezaryen Doğum Geçmişi: Daha önce sezaryen doğum yapmış kadınların plasenta previa riski artar. Bu risk, her sezaryen doğumla birlikte artabilir.
3. Rahimdeki Cerrahi Müdahaleler: Rahimde geçirilmiş cerrahi müdahaleler, özellikle myomektomi (miyomların çıkarılması) gibi prosedürler, plasenta previa riskini artırabilir.
4. Yaş: 35 yaşın üzerindeki kadınlarda plasenta previa riski biraz daha yüksektir.
5. Çoğul Gebelik: İkizler, üçüzler veya daha fazlasını taşıyan kadınlarda plasenta previa riski artar.
6. Daha Önceki Doğumlar: Beş veya daha fazla doğum yapmış kadınların plasenta previa geliştirme riski daha yüksektir.
7. Sigara ve İllicit Uyuşturucu Kullanımı: Sigara içmek ve bazı uyuşturucuların (özellikle kokain) kullanımı plasenta previa riskini artırabilir.
8. Etnik Köken: Bazı çalışmalar, Asyalı kadınların plasenta previa geliştirme riskinin diğer etnik gruplara göre daha yüksek olduğunu göstermektedir, ancak bu bağlantı tam olarak anlaşılmamıştır.
9. Plasental Anomaliler: Plasentanın anormal büyümesi, plasenta accreta veya plasenta increta gibi durumlar, plasenta previa riskini artırabilir.

Bu risk faktörleri, bir kadının plasenta previa geliştirme olasılığını artırabilir, ancak bu durumu geliştiren birçok kadın için belirgin bir risk faktörü olmayabilir. Plasenta previa riski altında olan kadınlar, gebelikleri boyunca yakından izlenmelidir.

Plasenta Previa’nın Komplikasyonları Nelerdir?

Plasenta previa, hem anne hem de bebek için bazı komplikasyonlara yol açabilir. İşte bu potansiyel komplikasyonlardan bazıları:

Anne için komplikasyonlar:

1. Kanama: Plasenta previa’nın en ciddi komplikasyonu şiddetli kanamadır. Kanama genellikle doğum sırasında veya doğumdan sonra ortaya çıkar ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
2. Sezaryen doğum: Plasenta previa olan kadınların çoğunda sezaryen doğum yapılması gerekebilir, çünkü doğal yolla doğum sırasında plasenta yolu tıkayabilir ve ciddi kanamaya neden olabilir.
3. Plasenta Accreta: Bu durum, plasentanın rahime anormal bir şekilde yapıştığı bir durumdur ve plasenta previa olan kadınlarda daha sık görülür. Plasenta accreta, doğum sonrası ciddi kanamaya ve hatta histerektomiye (rahmin alınması) neden olabilir.
4. Doğum sonrası kanama: Plasenta previa, doğum sonrası kanama riskini de artırabilir.
5. Enfeksiyon: Bazı durumlarda plasenta previa, rahim içi enfeksiyon riskini artırabilir.

Bebek için komplikasyonlar:

1. Prematürite: Plasenta previa olan kadınlarda prematüre doğum riski daha yüksektir.
2. Düşük doğum ağırlığı: Prematürite nedeniyle veya plasentanın yeterince beslenme sağlayamaması nedeniyle bebek düşük doğum ağırlığıyla doğabilir.
3. Makat prezentasyonu: Plasenta previa olan kadınlarda bebeklerin makat pozisyonunda (popo veya ayakları önce) olma olasılığı daha yüksektir.
4. Perinatal ölüm: Nadiren de olsa, plasenta previa bebekte ölüme neden olabilir.
5. Respiratuar distres sendromu: Prematüre doğan bebeklerde solunum problemleri riski artabilir.

Plasenta previa tanısı konan kadınlar, bu potansiyel komplikasyonlara karşı yakından izlenmelidir. Erken teşhis ve uygun tıbbi bakım, komplikasyon riskini azaltabilir.

Plasenta Previa Tanısı Nasıl Konur?

Plasenta previa tanısı genellikle ultrason yardımıyla konulur. Tanı yöntemleri hakkında detaylar şu şekildedir:

1. Ultrason (USG): Bu, plasenta previa tanısında en yaygın olarak kullanılan yöntemdir. Ultrason, plasentanın rahim içindeki konumunu gösterir. Rutin olarak yapılan ikinci trimester ultrason taramaları sırasında plasentanın konumu değerlendirilir. Eğer plasenta rahimin alt segmentine yakın veya üzerindeyse, doktor daha ileri bir tarihte tekrar bir ultrason yapmayı planlayabilir, çünkü plasenta, rahim büyüdükçe yukarı doğru hareket edebilir.
2. Transvajinal Ultrason: Eğer standart dıştan yapılan ultrasonda plasentanın konumu tam olarak belirlenemezse, transvajinal ultrason (ultrason probunun vajinaya yerleştirilmesiyle yapılan bir ultrason türü) kullanılabilir. Bu yöntem, plasentanın tam konumunu daha kesin olarak belirlemeye yardımcı olabilir.
3. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Nadiren, ultrason sonuçları belirsiz veya tamamlayıcı bilgi gerektiğinde MRG kullanılabilir. MRG, plasentanın konumu ve yapısı hakkında daha ayrıntılı bilgi sağlayabilir.

Bir kadında plasenta previa şüphesi varsa, özellikle vajinal kanaması varsa, acil tıbbi yardım alması önemlidir. Vajinal kanama, plasenta previanın yanı sıra diğer komplikasyonların da belirtisi olabilir, bu nedenle hemen değerlendirilmesi gerekmektedir.

Plasenta Previa Nasıl Tedavi Edilir?

Plasenta previa tedavisi, durumun şiddetine, hamileliğin süresine, annenin genel sağlığına ve diğer bireysel faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Plasenta previa yönetiminde ana hedef, anne ve bebek için en güvenli sonucu elde etmektir. İşte olası tedavi yaklaşımları:

1. Gözlem ve İzlem: Hafif plasenta previa olan ve herhangi bir kanama belirtisi göstermeyen kadınlar için aktif tedavi gerekli olmayabilir. Bunun yerine, doktor, annenin durumunu yakından izleyebilir. Hamileliğin ilerlemesiyle plasenta yukarıya doğru kayabilir ve problem kendi kendine çözülebilir.
2. Yatak Dinlenmesi: Bazı durumlarda, kanamanın veya komplikasyon riskinin artmasını önlemek için yatak dinlenmesi önerilebilir.
3. Kanama Kontrolü: Ağır kanama durumunda acil müdahale gerekebilir. Bu, kan transfüzyonu, intravenöz sıvılar veya ilaçlarla gerçekleştirilebilir.
4. Steroidler: Eğer erken doğum riski varsa, doktor bebeğin akciğerlerinin olgunlaşmasını hızlandırmak için anneye kortikosteroid ilaçlar verebilir.
5. Planlanmış Sezaryen Doğum: Plasenta previa olan birçok kadın için sezaryen doğum önerilir. Bu, özellikle plasenta, rahim ağzını tamamen kapladığında veya doğum sırasında kanama riski yüksek olduğunda geçerlidir.
6. Erken Doğum: Şiddetli kanama veya diğer komplikasyonlar meydana gelirse, bebek sağlıkla doğabilirse erken doğum gerekebilir.

Kadınlar, plasenta previa nedeniyle komplikasyon riski altındaysa, doğuma kadar hastanede kalması önerilebilir. Böyle bir durumda, doktor ve tıbbi ekiple yakın iletişimde kalmak önemlidir.

Plasenta Previa Olmamak İçin Ne Yapılabilir?

Plasenta previa, genellikle kesin bir nedeni olmaksızın ortaya çıkar. Bu nedenle, plasenta previa gelişimini önlemek için belirli bir yaklaşım sunmak zordur. Ancak, bazı risk faktörleri bilindiğine göre, bu faktörlerin etkilerini azaltarak genel riski sınırlamak mümkün olabilir:

1. Sigara ve Uyuşturucu Kullanımını Azaltma: Sigara içmek ve bazı uyuşturucuların (örn. kokain) kullanımı, plasenta previa riskini artırabilir. Bu alışkanlıklardan kaçınmak, riski azaltabilir.
2. Cerrahi Müdahaleler: Eğer mümkünse, rahim üzerindeki gereksiz cerrahi müdahalelerden kaçınmak iyi bir fikirdir. Ancak bazı cerrahiler, özellikle miyomların çıkarılması gibi, medikal olarak gereklidir. Bu tür cerrahilere ihtiyaç duyulduğunda, olası riskleri doktorunuzla tartışmalısınız.
3. Daha Önceki Sezaryenler: Daha önce sezaryen doğum yapmış kadınlar, plasenta previa riski altındadır. Ancak, sezaryenin tıbbi bir nedenle yapılması gerekiyorsa, bu riski kabul etmek zorunda kalabilirsiniz. Fakat, medikal bir neden olmaksızın seçim olarak sezaryeni tercih eden kadınlar, bu riski göz önünde bulundurmalıdır.
4. Çocuk Sayısı: Beş veya daha fazla doğum yapmış kadınların plasenta previa riski artabilir. Ancak, birçok çocuk sahibi olma kararı bireysel bir tercihtir ve bu risk, aile planlama kararlarınıza rehberlik eden tek faktör olmamalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular