Üçlü tarama testi Hamilelik döneminde yapılan testlerden birdir. Gebeliğin 16 -18. haftalarında yapılması tavsiye edilmektedir. Bu test ile bebeğin Down Sendromu, Nöral Tüp Defekti (NTD) ve Anensefali gibi kalıtsal hastalıklar bakımdan riskleri değerlendirilir.
Hamilelik Testleri gebelik döneminin en temel gereksinimlerindendir. Özellikle gebelik döneminde, bebeğin genel sağlık durumu ile ilgili her dönem bilgi sahibi olmak için bazı testlerin yapılması gerekmektedir.
Anne rahminde bebeğin olduğunun öğrenilmesinden itibaren doğum gerçekleşene kadar süreç içinde bazı testler yapılmaktadır. Hamilelik dönemi içerisinde yapılan testler sayesinde bebeğin gelişimi daha yakından takip edilebilmektedir.
Bu yazımızda 3’lü tarama testi hakkında bilmeniz gerekenleri bir araya getirdik.
Üçlü Tarama Testi Nedir? Nasıl Yapılır?
Üçlü tarama testi olarak da bilinen triple test gebeliğin 16. haftası ve 18. haftası arasında yapılması gereken bir testtir. Üçlü tarama testi sırasında anne adayından kan örneği alınmaktadır.
Alınan kan örneği ile birlikte 3 farklı hormon ölçümü yapılabilmektedir. Benzer şekilde ikili tarama testinde olduğu gibi, üçlü tarama testinde de gebeliğin risk durumu tespit edilebilmektedir. Özellikle gebelik riskli ise dörtlü test de yapılabilmektedir.
3’lü Test İle Hangi Sağlık Sorunları Belirlenir?
Gebelik döneminin 15. haftasından sonra yapılması tavsiye edilen üçlü tarama testi sayesinde bebekte meydana gelebilen kromozom bozuklukları tespit edilebilmektedir.
Down sendromu ile edwards sendromu üçlü test sayesinde belirlenebilmektedir. İkili test sırasında nöral tüp defekti tespit edilemezken üçlü tarama testi ile bu anormallik de belirlenebilir.
Üçlü Tarama Testi Kimlere Yapılır?
Hamilelik döneminde hemen her anne adayı için önerilen üçlü tarama testi, bazı durumların meydana gelmesinde özellikle önerilmektedir. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Anne veya baba adayının aile geçmişlerinde doğumsal kusur bulunuyor ise,
- Anne adayının yaşı 35 ve üzerinde olduğunda,
- Gebelik döneminde zararlı olacak hap veya ilaç içilmesi durumunda,
- İnsülin kullanan anne adaylarında ve diyabet rahatsızlığı olanlarda,
- Gebelik döneminde virüslerden kaynaklı olarak herhangi bir enfeksiyon geçirmiş olan anne adaylarında,
- Daha önceki doğumlarda anormal duruma sahip olarak doğan çocukların olması durumunda üçlü tarama testinin özellikle yapılması gerekmektedir.
Üçlü Tarama Testi Ne Kadar Doğrudur?
Özellikle down sendromlu bebeklerin tespit edilmesi için yapılması tavsiye edilen üçlü tarama testinin doğruluk oranı yaklaşık olarak %70 değerlerindedir. Bunun için gebeliklerde sadece üçlü tarama testi anormalliklerin belirlenmesi için yeterli olmayabilir.
Üçlü Tarama Testine Bakılan Hormonlar Nelerdir?
Üçlü tarama testinin yapılabilmesi için anne adayından alınan kan örneği incelenmektedir. Üçlü tarama testi sırasında incelenen 3 farklı hormon şunlardır:
AFP Hormonu
Bebeğin karaciğeri tarafından üretilen protein olarak tanımlanan AFP hormonu, gebeliğin ilerlemesi ile birlikte annenin kan değerlerinde de yükselmeye devam eder.
Beta – hCG Hormonu
Beta – hCG hormonu plasentada üretilmektedir. Gebelik erken dönemlerinde anne karnında bulunan beta-hCG hormonu, sürecin ilerlemesi ile birlikte her hafta giderek yükselmeye başlar.
E3 hormonu
E3 hormonu plasenta ve bebekte bulunan ve üretilen bir hormon türüdür.
3’lü Test İle Nöral Tüp Defekti (NTD) Tahmini
Hamile bir kadının kanında bulunan APF hormon seviyesi 10-150 ng/mL arasındadır. Eğer APF hormon seviyesi normal seviyelerin üzerinde ise bebeğin NTD olma riski yüksek olarak değerlendirilir. NTD olan bebeklerin annelerinin kanında bulunan APF hormon seviyesi normalin iki katı kadar olabilmektedir.
Üçlü tarama testinin sonuçlarının sağlıklı olması için testin yapıldığı haftanın doğru belirlenmiş olması gerekir. Hamilelik haftası tahmin edilenden daha fazla ise bu durumda APF değeri yüksek çıkacak ve bebeğin NTD riski yanlış tahmin edilecektir.
3’lü testte Down Sendromu Tahmini
Hamilelik haftasına göre APF ve E3 hormon seviyeleri olması gerekenden düşük ve beta-hCG hormonu normal seviyelerinin üzerinde ise bebek down sendromu açısından riskli olarak değerlendirilmektedir.
- Down sendromu için beta-hCG için sınır değer1:250’dir.
- Edwards sendromu (Trizomi) için beta-hCG için sınır değer 1:100’dir.
Üçlü Tarama Testinin Pozitif Çıkması Durumunda Ne Yapılmalıdır?
Üçlü tarama testinin sonucunun pozitif çıkması durumunda, gebeliğin risk oranı ile ilgili de çıkarımlarda bulunabilmektedir. Eğer test soncunda risk oranı 1:250 değerinin üzerinde çıkarsa, sadece normalin üzerinde bir risk durumu olduğu anlaşılabilmektedir.
Bu değerin çıkması neticesinde bebeğin kesinlikle down sendromlu olarak dünyaya geleceği söylenemez. Tam tanı koyulabilmesi için amniyosentez ve diğer ileri tetkiklerin de yapılması gerekmektedir.