Hamilelikte düşük belirtileri ve sebepleri nelerdir? Hamilelikte düşük ne zaman olur? Düşükten ne kadar zaman sonra tekrar hamile kalınabilir? Bu yazımızda hamilelikte düşük ile ilgili merak edilen soruları cevaplıyoruz.
Düşük Nedir?
Hamilelikte düşük, gebeliğin ilk 20 hafta içinde kaybedilmesidir. İlk üç aylık dönemde meydana gelen düşükler erken gebelik kaybı olarak da adlandırılır.
Bilinen gebeliklerin yaklaşık yüzde 10’u düşükle sonuçlanıyor ve bu kayıpların yüzde 80’den fazlası 12 haftadan önce oluyor.
Hamilelik ilerledikçe düşük yapma riski önemli ölçüde azalır. Yapılan bir bilimsel araştırmaların sonucunda hamileliğin haftalarına göre düşük yapma oranları aşağıdaki gibi açıklanmıştır.
- 6. haftasında yüzde 9.4,
- 7. haftada yüzde 4.2 ,
- 8. haftada yüzde 1.5,
- 9. haftada yüzde 0.5,
- 10. haftada yüzde 0.7
Hamilelikte düşük belirtileri
Aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız derhal doktorunuza görünmelisiniz.
- Kanama veya lekelenme. Vajinal lekelenme veya kanama genellikle düşüğün ilk belirtisidir. Bununla birlikte hamileliğin erken döneminde yaklaşık kadınların dörtte birinde bir miktar kanama veya lekelenme (iç çamaşırlarınızda veya tuvalet kağıdınızda kan lekeleri görme) olduğunu ve bu gebeliklerin çoğunun düşükle sonuçlanmadığını unutmayın.
- Karın ağrısı. Karın ağrısı genellikle biraz kanamanız olduktan sonra başlar. Bu ağrı, kramplı veya kalıcı, hafif veya keskin hissedilebilir veya daha çok bel ağrısı veya pelvik basınç gibi hissedilebilir.
Kanamayla birlikte karın veya bel ağrınız varsa hamileliğinizin devam etme şansı çok daha düşüktür. Gebeliğin erken döneminde vajinal kanama, lekelenme veya ağrılar ektopik veya molar gebeliğinin belirtileri olabilir.
Ayrıca, kanınız Rh negatif ve bebeğin babasının kanı Rh pozitif ise kanamayı ilk fark ettiğiniz andan itibaren iki veya üç gün içinde bir Rh immün globulin iğnesine ihtiyacınız olabilir.
Doktorunuz kontrol muayenesi sırasında bebeğin kalp atışını duymazsa veya rahimde olması gerektiği gibi büyümediğini fark ederse gebelikler sonlandırılabilir.
İlginizi Çekebilir
Doktorunuz düşük yaptığınızdan şüphelenirse rahminizde neler olup bittiğini görmek için bir ultrason taraması yapacaktır. Ayrıca kan testi de isteyebilir.
Hamilelikte düşük neden olur?
Hamilelikte düşük yapmaya neyin sebep olduğuna dair birçok efsane var. Ancak hamile kalmadan önce stres, egzersiz yapmak, seks yapmak ve doğum kontrol hapı kullanmak gibi şeyler düşüğe neden olmaz. Düşük genellikle döllenmiş embriyonun normal şekilde gelişememesi nedeniyle olur.
İlk trimester düşüklerinin yüzde 50 ila 70’inin döllenmiş embriyodaki kromozomal anormalliklerin neden olduğu rastgele olaylar olduğu düşünülmektedir. Bu düşüklerde genellikle yumurta veya sperm yanlış sayıda kromozoma sahiptir.
Hamilelikte düşük bazen erken gelişimin hassas sürecinde ortaya çıkan sorunlardan kaynaklanır. Rahme düzgün bir şekilde yerleşmeyen bir yumurta veya döllenen yumurtanın gelişmesini engelleyen yapısal kusurları olan bir embriyo düşebilir.
Bilim insanları düşükten sonra sağlıklı bir kadın üzerinde kapsamlı bir inceleme yapmayacağından, hamileliğin neden kaybedildiğini söylemek genellikle imkansızdır. Ayrıntılı bir değerlendirme yapılmış olsa dahi – örneğin art arda iki veya üç düşük yaptıktan sonra – düşüğün nedeni tam olarak anlaşılamamıştır.
Döllenmiş yumurtada kromozomal problemler varsa bazen yanmış yumurta olarak adlandırılan bu durumla karşılaşabilirsiniz. Bu durumda döllenen embriyo rahme yerleşir ve plasenta ile gebelik kesesi gelişmeye başlar ancak ortaya çıkan embriyonun gelişimi ya çok erken durur ya da hiç oluşmaz. Bu durumda plasenta hormon salgılamaya başladığından hamilelik testiniz pozitif çıkar ve erken gebelik belirtileri yaşayabilirsiniz, ancak ultrasonda boş bir gebelik kesesi görülür. Diğer durumlarda, embriyo kısa bir süre gelişir, ancak hayatta kalmayı imkansız kılan anormallikler vardır ve kalp atmaya başlamadan önce gelişme durur.
Düşük yapma riski daha fazla olanlar
Tüm kadınların düşük yapma riski vardır ancak bazılarının düşük yapma olasılığı diğerlerinden daha yüksektir. İşte düşüğün bazı risk faktörleri:
- Yaş: Yaşı ileri kadınların kromozom anormalliği olan bir bebeğe hamile kalma ve bunun sonucunda düşük yapma olasılığı daha yüksektir. 40 yaşındaki bir kadının düşük yapma olasılığı 20 yaşındaki bir kadına göre yaklaşık iki kat daha fazladır. Doğurduğunuz her çocukla birlikte bir sonraki gebeliğinizde düşük yapma riskiniz de artar.
- Düşük yapma öyküsü: Arka arkaya iki veya daha fazla düşük yapan kadınların tekrar düşük yapma olasılığı diğer kadınlara göre daha yüksektir.
- Kronik hastalıklar veya bozukluklar: Kötü kontrol edilen diyabet , otoimmün bozukluklar (antifosfolipid sendromu veya lupus gibi ) ve hormonal bozukluklar (polikistik over sendromu gibi) düşük yapma riskini artırabilecek durumlardan bazılarıdır.
- Rahim veya servikal problemler: Doğuştan rahim anormallikleri, ciddi rahim yapışıklıkları (skar dokusu bantları) veya zayıf, anormal derecede kısa bir serviks (servikal yetmezlik olarak bilinir) düşük yapma ihtimalini artırır. Rahim miyomları (iyi huylu bir büyüme) ile düşük arasındaki bağlantı tartışmalıdır, ancak çoğu miyom sorun yaratmaz.
- Doğum kusurları veya genetik problemler geçmişi: Siz, eşiniz veya aile üyelerinizde genetik bir anormallik varsa, bir önceki hamilelikte tanımlanmış bir genetik anormallik varsa, veya doğum kusurlu bir çocuk doğurduysanız düşük için daha yüksek risk altındasınız.
- Enfeksiyonlar: Araştırmalar kabakulak, kızamıkçık, kızamık, sitomegalovirüs, parvovirüs, gonore, HIV ve diğer bazı enfeksiyonları geçirdiyseniz düşük yapma riskinin biraz daha yüksek olduğunu göstermiştir.
- Sigara içmek, alkol almak ve uyuşturucu kullanmak: Hamilelik sırasında sigara içmek, alkol almak, kokain ve MDMA (ecstasy) gibi uyuşturucular kullanmak düşük yapma riskinizi artırabilir. Bazı araştırmalar, yüksek düzeyde kafein tüketiminin düşük yapma riskinin artmasıyla bağlantılı olduğunu göstermektedir.
- İlaçlar: Bazı ilaçların düşük yapma riskinin arttırdığı bilinmektedir. Bu nedenle hamile kalmaya çalışırken bile aldığınız ilaçların güvenliğini doktorunuza sormanız önemlidir. Bu, ibuprofen ve aspirin gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) dahil olmak üzere reçeteli ve reçetesiz satılan ilaçlar için de geçerlidir.
- Çevresel toksinler: Düşük riskinizi artırabilecek çevresel faktörler arasında kurşun, arsenik, formaldehit, benzen ve etilen oksit gibi bazı kimyasallar ve büyük dozlarda radyasyon veya anestezik gazlar bulunur.
- Babaya ait faktörler: Babanın yaşıyla birlikte risk artmasına rağmen, babanın durumunun bir çiftin düşük yapma riskine nasıl katkıda bulunduğu hakkında çok az şey bilinmektedir. Araştırmacılar, spermin çevresel toksinlerden zarar gördüğü halde yine de bir yumurtayı döllemeyi başarabileceğini araştırıyorlar. Bazı araştırmalar, baba cıva, kurşun ve bazı endüstriyel kimyasallar ve böcek ilaçlarına maruz kaldığında düşük yapma riskinin daha yüksek olduğunu bulmuştur.
- Obezite: Bazı çalışmalar obezite ve düşük yapma arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir.
- Teşhisler: Teşhis genetik testi için yapılabilen koryon villus örneklemesi ve amniyosentezden sonra düşük yapma riskinde küçük bir artış vardır.
- Gebelikler arasında kısa süre: Doğumdan sonraki üç ay içinde hamile kalırsanız düşük yapma riskiniz daha yüksektir.
Düşük yaptığınızı düşünüyorsanız
Hamilelik sırasında kanama veya kramp gibi olağandışı belirtiler fark ederseniz hemen doktorunuzu arayın. Doktorunuz kanamanın rahim ağzınızdan gelip gelmediğini görmek için sizi muayene edecek ve rahminizi kontrol edecektir. Ayrıca hamilelik hormonu hCG’yi kontrol etmek için bir kan testi yapabilir ve seviyelerinizin olması gerektiği gibi yükselip yükselmediğini görmek için iki ila üç gün içinde tekrarlayabilirler.
Kanama veya kramplarınız varsa ve doktorunuz dış gebelik olduğunuza dair en ufak bir şüpheye sahipse, hemen bir ultrason alınırsınız. Herhangi bir sorun belirtisi yoksa ama kanama veya kramplarınız fark etmeye devam ederseniz, birkaç gün içinde başka bir ultrasona gireceksiniz.
Doktorunuz normal kalp atışına sahip bir embriyo görürse hamileliğiniz devam eder ve düşük yapma riskiniz artık çok daha düşüktür. Ancak kanama devam ederse daha sonra başka bir ultrason yaptırmanız gerekecektir. Ultrasonografi uzmanı embriyonun uygun boyutta olduğunu tespit ederse ancak kalp atışı yoksa bu embriyonun oluşmadığı veya yaşamadığı anlamına gelebilir.
İkinci trimesterde girilen bir ultrasonda rahim ağzınızın kısaldığı veya açıldığı görülürse, doktorunuz düşük veya erken doğumu önlemek için serviksinizi dikerek kapattıkları serklaj adı verilen bir uygulamaya karar verebilir. (Bu, bebeğinizin ultrasonda normal göründüğünü ve sizin rahim içi enfeksiyon belirtisi göstermiyorsanız yapılır.) Serklaj risksiz değildir ve kriterleri karşılamayabilirsiniz.
Doktorunuz kanamanız veya kramplarınız varken seks yapmamanızı önerebilir. Seks düşüğe neden olmaz, ancak bu semptomları yaşarken cinsel ilişkiden kaçınmak iyi bir fikirdir.
Hamilelikte düşük tedavisi
Sağlığınız için bir tehdit yoksa bekleyip dokunun kendi kendine düşmesine izin verebilirsiniz. (Kadınların yarısından fazlası hamileliğin artık mümkün olmadığını öğrendikten sonraki bir hafta içinde kendiliğinden düşük yapar.)
Dokunun kendiliğinden düşmesini beklerseniz birkaç hafta hafif kanama ve kramplarınız olabilir. Bu süre zarfında hijyenik ped takabilirsiniz ancak tampon kullanamazsınız. Kan pıhtıları içerebilen ve grimsi görünecek olan plasenta ve embriyonik veya fetal doku olan “gebe kalma ürünlerini” geçirmeden kısa bir süre önce kanama ve kramp muhtemelen daha da kötüleşecektir.
Dokuyu cerrahi yöntemle de (küttaj) aldırabilirsiniz.
Önemli kanama veya enfeksiyon belirtileri gibi kendiliğinden düşme yöntemini güvensiz hale getiren herhangi bir sorununuz varsa kesinlikle dokuyu hemen aldırmanız gerekir. Arka arkaya ikinci veya üçüncü düşüğü yapıyorsanız doku genetik bir neden için test edilebilir.
Emme dilatasyonu ve kürtaj yaptırmayı seçerseniz, komplikasyon yaşamadığınız sürece bu işlem çok kısa sürer ve hastanede kalmayı gerektirmez. Herhangi bir ameliyatta olduğu gibi, aç karnına gelmeniz gerekecektir. (bir önceki geceden itibaren yiyecek yememeli ve içecek içmemelisiniz.)
Doktor vajinanıza bir spekulum yerleştirecek, serviksinizi ve vajinanızı antiseptik bir solüsyonla temizleyecek ve serviksinizi dar metal çubuklarla genişletecektir (serviksiniz zaten bir miktar doku geçtiği için genişlemiş değilse). Çoğu durumda serviksinizi uyuşturmak için bir IV ve lokal anestezi yoluyla size sedasyon verilir.
Daha sonra doktor rahim ağzınızdan içi boş bir plastik tüp geçirecek ve dokuyu rahminizden çekecektir. Son olarak rahminizin duvarlarından kalan dokuları nazikçe sıyırmak için küret adı verilen kaşık şeklinde bir alet kullanacaklar. Bu işlem yaklaşık 15 ila 20 dakika sürebilir, ancak dokunun çıkarılması on dakikadan kısa sürer.
Son olarak kanınız Rh negatif ise ve bebeğin babası da Rh pozitif ise size bir Rh immün globulin iğnesi yapılır.
Düşükten sonra ne olur?
Dokuyu kendi başınıza düşürseniz de aldırsanız da, sonrasında bir veya iki gün kadar hafif adet benzeri kramplar ve bir veya iki hafta hafif kanama yaşarsınız. Tampon yerine ped kullanın ve kramplar için ibuprofen veya asetaminofen içeren ilaçları kullanabilirsiniz (doktorunuza danışın). En az birkaç hafta ve kanamanız durana kadar seks yapmaktan, yüzmekten ve vajinal ilaçlar kullanmaktan kaçınmalısınız.
Şiddetli kanamanız başlarsa (hijyenik pedi bir saat içinde ıslatmak), herhangi bir enfeksiyon belirtisi görürseniz (ateş, ağrı veya kötü kokulu vajinal akıntı gibi) veya aşırı ağrı hissederseniz, hemen doktorunuzu arayın veya acil servise gidin. Kanamanız ağırsa ve kendinizi zayıf hissediyorsanız, baş dönmesi veya sersemlemiş hissetmeye başlarsanız, şoka giriyor olabilirsiniz. Bu durumda hemen 112’i arayın. Kendi başınıza Acil Servise gitmeye kalkmayın (araç kullanarak).
Başka bir düşük yapma şansı
Başka bir düşük yapma olasılığı konusunda endişelenmek anlaşılabilir bir durumdur. Ancak doğurganlık uzmanları tek bir erken gebelik kaybını sizde veya eşinizde bir sorun olduğuna dair bir işaret olarak görmezler.
Özellikle 35 yaşında veya üzerindeyseniz, belirli tıbbi durumlarınız varsa, arka arkaya iki düşükten sonra neler olup bittiğini öğrenmeye çalışmak için özel kan ve genetik testler doktorunuz tarafından istenecektir.
Düşükten sonra hamile kalmak
Biraz beklemeniz gerekebilir. İster ilaç yardımıyla kendiliğinden düşük yapın, ister kürtaj yaptırın, genellikle dört ila altı hafta içinde tekrar adet görürsünüz.
Bu süreden sonra tekrar hamile kalmaya başlayabilirsiniz, ancak fiziksel ve duygusal olarak iyi hissetmek için daha sonrada hamile kalmayı seçebilirsiniz. (Düşük yaptıktan iki hafta sonra yumurtlama olabileceğinden, bu süre zarfında gebe kalmayı önlemek için doğum kontrolü kullanmanız gerekecektir.)
Bakınız: Düşükten ne kadar zaman sonra hamile kalınır
Tekrar hamile kalmaya fiziksel olarak hazır olsanız da, duygusal olarak kendinizi hazır hissetmeyebilirsiniz. Bazı kadınlar, dikkatlerini mümkün olan en kısa sürede yeni bir hamilelik denemeye çevirerek en iyi şekilde başa çıkarlar. Diğerleri, tekrar hamile kalmaya hazır olmadan önce aylar veya daha fazla zaman geçtiğini fark eder. Duygularınızı incelemek için zaman ayırın ve siz ve eşiniz için doğru olanı yapın.
Üzüntünüzden bunalmış hissediyorsanız doktorunuz ile görüşün. Size yardımcı olabilecek bir terapistle temasa geçmenizi sağlayabilirler.